ทำให้โรงเรียนเป็นสถานที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก

บทความพิเศษจาก ดร.กมล รอดคล้าย ที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ

ทุกวันเด็ก หรือใกล้เทศกาลวันเด็ก จะมีการมอบคำขวัญ พร้อมจัดกิจกรรม ให้ความรู้ ให้ของขวัญ หรือร่วมสนุกกันในรูปแบบต่างๆ แต่สิ่งหนึ่งที่เราอาจละเลยหรือลืมถาม นั่นคือเด็กๆอยากได้ของขวัญหรือกิจกรรมที่เราให้นั้นหรือไม่ และที่จริงเด็กๆ อยากได้อะไร 
ในรอบปีที่ผ่านมา สิ่งหนึ่งที่เด็กเรียกร้องอยู่เสมอคือ การทำให้การศึกษามีคุณภาพ เพราะเด็กมาโรงเรียนเพื่อหาความรู้ การทำให้โรงเรียนปลอดภัย เด็กๆใช้ชีวิตอย่างมีความสุข ไม่ถูกละเมิด ถูกรังเเก ถูกบุลลี่ เพราะเด็กอยากเห็นโรงเรียนเป็นเหมือนบ้าน รวมทั้งอยากได้รับโอกาสในการเเสดงออกโดยไม่ถูกปิดกั้นจากกฎระเบียบหรือขนบประเพณี เด็กอยากให้โรงเรียนเป็นสถานที่สร้างเเรงบันดาลใจ และเป็นผืนนาอันอุดมที่เด็กๆอันเปรียบเสมือนเมล็ดพันธ์ุได้ถูกเพาะปลูกเป็นต้นกล้าเเละเติบใหญ่เป็นต้นข้าวอันงดงาม


การสร้างสภาพเเวดล้อมที่ดีของระบบการศึกษา น่าจะเป็นของขวัญที่เด็กๆคาดหวัง และการทำโรงเรียนให้ปลอดภัยสำหรับเด็ก น่าจะเป็นเรื่องสำคัญในลำดับต้นๆ ที่กระทรวงศึกษาธิการต้องทำ วันนี้นโยบายโรงเรียนปลอดภัยจึงเป็นนโยบายสำคัญที่รัฐมนตรีและผู้บริหารกระทรวงศึกษาธิการต่างมุ่งหวังและตั้งใจจะมอบให้กับเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อลดปัญหาความรุนเเรง ความไม่ปลอดภัย การถูกละเมิด การถูกบุลลี่ และการปิดกั้นโอกาสในการเเสดงความเห็นอย่างเสรีและเหมาะสม


เพื่อให้เรื่องนี้ปรากฏผลเป็นรูปธรรม และจับต้องได้จริง กระทรวงศึกษาธิการได้เตรียมการเปิดตัว ศูนย์ร้องทุกข์ภัยคุกคามในโรงเรียนทั่วประเทศ( MOE Safety Center) ขึ้น โดยอยู่ในขั้นของการเตรียมการ เพื่อจะเปิดตัวอย่างเป็นทางการเร็วๆนี้ โดยการบริหารจัดการระบบมาตรฐานความปลอดภัย จะเป็นระบบมาตรฐานความปลอดภัยในสถานศึกษาซึ่งกระทรวงศึกษาธิการได้จัดตั้งขึ้นด้วยการ ใช้หลัก Digital Based Management เป็นรูปแบบวิธีการ หรือกระบวนการในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนนักศึกษา ให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ มีความสุข และได้รับการปกป้องคุ้มครองความปลอดภัยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ รวมถึงการเสริมสร้างทักษะให้ผู้เรียนมีความสามารถในการดูแลตนเองจากภัยอันตรายต่างๆท่ามกลางสภาพแวดล้อมของสังคม โดย นักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษาหรือประชาชนทั่วไป สามารถเข้าถึงระบบ MOE Safety Center ได้ เมื่อมีความรู้สึกไม่ปลอดภัย และมีความประสงค์จะร้องทุกข์ ร้องเรียน หรือเตือนให้ทราบว่าสถานศึกษาแห่งหนึ่ง กำลังเกิดภัยอย่างหนึ่งอย่างใดใน 4 กลุ่มภัย ได้แก่
1.ภัยที่เกิดจากการใช้ความรุนแรงของมนุษย์(Violence)
2.ภัยที่เกิดจากอุบัติเหตุ(Accident)
3.ภัยที่เกิดจากการถูกละเมิดสิทธิ(Right)
4.ภัยที่เกิดจากผลกระทบต่อสุขภาวะทางกายและจิตใจ(Unhealthiness)


ซึ่งผู้ที่ได้รับภัยจาก 4 กลุ่มภัยดังกล่าว สามารถร้องทุกข์ ร้องเรียน หรือเตือนผ่านระบบ MOE Safety Center มายังศูนย์ความปลอดภัยกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งจะมีเจ้าหน้าที่ดูแลระบบเรียกว่า SC ทั้งในระดับของสถานศึกษา ระดับสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ระดับสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และในระดับศูนย์ความปลอดภัย ของกระทรวงศึกษาธิการ (ศป. ศธ.) ทำหน้าที่รับข้อมูล และดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริง และแก้ไขปัญหาอย่างเร่งด่วน เพื่อสร้างความปลอดภัย สร้างความเชื่อมั่น ให้กับนักเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา หรือประชาชนทั่วไปโดยขณะนี้ อยู่ในระหว่างการประชุมชี้แจง แนวทางการบริหารจัดการระบบ ร่วมกับผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ผู้อำนวยการส่งเสริมการจัดการศึกษา นักจิตวิทยาโรงเรียนประจำเขตพื้นที่การศึกษา และวิทยากรพี่เลี้ยงประจำเขตตรวจราชการ ก่อนที่จะเปิดตัวใช้ระบบอย่างเป็นทางการในเดือนกุมภาพันธ์ 2565 

นอกจากนั้นจะได้มีกิจกรรมต่อเนื่องเพื่อความสมบูรณ์ของระบบ คือ การอบรมครูทุกสังกัด ได้แก่ สพฐ. สอศ. สช. และ กศน. จะมีการเปิดตัวเกมส์เเข่งขัน Safety School Challenge การแถลงข่าว สถิติความปลอดภัยในสถานศึกษา การประกาศผลมอบรางวัลสถานศึกษาที่มีผลงานดีเด่นระดับภูมิภาคและระดับประเทศ รวมทั้งการเยี่ยมเยียนสถานศึกษาที่เป็น Best Practice เป็นต้น 

คาดว่าระบบดังกล่าวจะสามารถลดขั้นตอน ลดเวลา มีความรวดเร็วในการแก้ไขปัญหา และให้การคุ้มครอง ช่วยเหลือ เยียวยา สร้างความเป็นธรรมให้กับผู้ได้รับผลกระทบจากความไม่ปลอดภัยที่เกิดขึ้นตามมาตรการ สาม ป ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ คือ ป้องกัน ปลูกฝัง และปราบปราม


การทำให้โรงเรียนเป็นสถานที่ปลอดภัยสำหรับเด็ก เป็นหัวใจสำคัญของการสร้างความเชื่อมั่นให้กับ เด็ก ผู้ปกครอง และสังคมในการส่งลูกหลานเข้าสู่ระบบการศึกษา โรงเรียนต้องเป็นเวทีเปิด สำหรับให้เด็กได้เรียนรู้ และแสดงออก เป็นจุดเริ่มต้นของการทำให้เด็กได้รับความรู้ เป็นสถานที่สร้างจินตนาการเเละสร้างเเรงบันดาลใจ และเติมเต็มความฝันของชีวิต เพื่อวันหนึ่งข้างหน้าเด็ก ๆ จะได้เติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่ที่ดีและมีคุณภาพของสังคม การร่วมกันทำโรงเรียนให้ปลอดภัย จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่จะนำไปสู่ความสำเร็จที่วางไว้นั้น