ETDA จัดใหญ่ ETDA Foresight Symposium 2023 เปิดภาพอนาคตดิจิทัล “สุขภาวะและท่องเที่ยวไทย”10 ปีข้างหน้า

เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน 2566 ที่ผ่านมาสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) โดย ศูนย์คาดการณ์อนาคต (Foresight Center by ETDA) หรือ ETDA Foresight กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม จัดใหญ่ “ETDA Foresight Symposium 2023 : Light Up the Future of Well-Being and Tourism” ชวนพาร์ทเนอร์ทั้งไทยและต่างประเทศร่วมกำหนดภาพอนาคตที่พึงปรารถนา พร้อมเผยผลการศึกษาฉากทัศน์อนาคตอีก 10 ปีข้างหน้า พบ ดิจิทัลจะกลายเป็นเครื่องมือทำลายสมดุลชีวิต คนเกิดความเครียด วิตกกังวลทวีความรุนแรงมากขึ้น ขณะที่การท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพทั้งทางกายภาพและจิตใจ กลับเป็นกระแสมาแรงที่น่าจับตา

ศาสตราจารย์พิเศษวิศิษฏ์ วิศิษฏ์สรอรรถ ปลัดกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมและประธานคณะกรรมการกำกับสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ บอร์ด ETDA กล่าวในฐานะประธานเปิดงานว่า จากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีดิจิทัลที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ยากเกินจะคาดเดา ทำให้การเตรียมพร้อมรองรับการเปลี่ยน ทั้งในมุมการกำหนดยุทธศาสตร์ นโยบาย ตลอดจนแผนการดำเนินงาน ในรูปแบบเดิมๆ อาจไม่เพียงพอและไม่ตอบโจทย์อีกต่อไป กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม จึงให้ความสำคัญกับจัดทำฉากทัศน์ภาพอนาคต หรือที่เรียกว่า Foresight ที่จะเข้ามาเป็นกลไกช่วยให้ประเทศได้เห็นทิศทางการเปลี่ยนแปลงล่วงหน้าก่อนที่อนาคตจะมาถึง ทำให้การเดินหน้ายุทธศาสตร์และนโยบายในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัลมีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ภายใต้บริบทที่ทุกภาคส่วนสามารถร่วมออกแบบและร่วมกำหนดภาพอนาคตที่พึงปรารถนาไปพร้อมๆ กัน 

สำหรับประเด็นเรื่อง “สุขภาวะความเป็นอยู่ (Well-Being)” และ “การท่องเที่ยว (Tourism)” ที่ ETDA Foresight นำมาศึกษาเพื่อให้ได้ภาพฉากทัศน์อนาคตที่จะเกิดขึ้นในอีก 10 ปีข้างหน้าชัดเจนขึ้น ถือเป็นตัวแปรสำคัญที่จะเข้ามาเร่งเครื่องทั้งในมุมของการเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขันและเศรษฐกิจดิจิทัลของประเทศให้เป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ โดยเฉพาะ “การท่องเที่ยว” ที่ถือเป็นอุตสาหกรรมที่ช่วยสร้างรายได้ให้กับประเทศเป็นอันต้นๆ 

วันนี้กลับกำลังเผชิญกับความท้าทายของการเติบโตของเทคโนโลยีดิจิทัล ที่เข้ามาพลิกโฉมวิถีและพฤติกรรมการท่องเที่ยว จนนำมาสู่สภาวะการแข่งขันที่ค่อนข้างรุนแรง ขณะที่ “ความเป็นอยู่ของคนไทย” ก็เป็นอีกประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญไม่แพ้กัน เพราะสังคมดิจิทัลได้เปลี่ยนวิถีชีวิตของผู้คนไปอย่างสิ้นเชิง ส่งผลกระทบต่อความเป็นอยู่ ที่ไม่เพียงทำให้ชีวิตสะดวกสบาย เข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้รวดเร็วมากขึ้น แต่ยังเกิดความรู้สึกโดดเดี่ยวทางสังคม วิตกกังวล ซึมเศร้าและความเครียดตามมาด้วย 


“ดังนั้น การติดตามและประเมินสัญญาณการเปลี่ยนแปลงผ่านกระบวนการของ Foresight จึงถือเป็นการกำหนดทิศทางอนาคตร่วมกันกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน ที่มีความสำคัญต่อการพัฒนาประเทศ ให้พร้อมรองรับอนาคตในทศวรรษหน้า บนพื้นฐานของข้อมูลที่ผ่านกระบวนการวิเคราะห์อย่างรอบด้าน”

นายชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการ ETDA กล่าวว่า โดย ETDA เรามุ่งขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ที่มั่นคงปลอดภัย เกิดความเชื่อมั่นการใช้งาน โดยปีนี้ เราค่อนข้างให้ความสำคัญกับการเร่งเครื่องและส่งเสริมในกลุ่มอุตสาหกรรมท่องเที่ยว เนื่องจากเป็นตัวแปรสำคัญในการเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจของประเทศในภาพรวม และวันนี้แม้ท่องเที่ยวไทยจะก้าวผ่านสถานการณ์วิกฤตต่างๆ มาแล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถกลับไปยังจุดเดิมที่เคยอยู่ได้ จะทำอย่างไรให้การส่งเสริมผู้ประกอบการ โดยเฉพาะ SMEs กลุ่มนี้ เป็นไปอย่างเหมาะสม 

พร้อมๆ กับสร้างความเป็นอยู่ที่ดีและมีคุณภาพในชีวิตดิจิทัลของไทย ที่ไม่เพียงแค่ประเด็นเรื่องของความเชื่อถือและความปลอดภัยในการใช้งานเท่านั้น แต่ ETDA ยังมุ่งส่งเสริมทักษะดิจิทัลที่มีคุณภาพให้คนไทยทุกกลุ่มเกิดการใช้งานดิจิทัลท่องโลกออนไลน์ได้อย่างมี Productive เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่าวันนี้คนไทยใกล้ชิดกับเทคโนโลยีดิจิทัลใช้ชีวิตบนโลกออนไลน์มากกว่าชีวิตจริง และสมาร์ทโฟนได้กลายมาเป็นปัจจัยที่ 5 ประกอบกับ 2 เรื่องดังกล่าวเป็นสัญญาณการเปลี่ยนแปลงที่มาแรงมากๆ ในช่วงที่ผ่านมา ดังนั้น ETDA Foresight ที่ทำหน้าที่ในการจับสัญญาณและคาดการณ์อนาคตมาเกือบ 2 ปี เราจึงร่วมกับพาร์ทเนอร์ที่เกี่ยวข้องเดินหน้าศึกษา วิเคราะห์ จัดทำภาพฉากทัศน์อนาคตผ่านกระบวนการของ Foresight ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลและนำมาสู่การจัดงานในครั้งนี้

“ETDA FORESIGHT SYMPOSIUM 2023 จะเป็นสะพานเชื่อมการทำงาน ภาครัฐ เอกชนและประชาชนทั่วไป ในการร่วมกำหนดฉากทัศน์อนาคตร่วมกัน สู่การเร่งเครื่องให้ประเทศสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงและเกิดความตระหนักในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล สู่การสร้างความเชื่อมั่นในการทำธุรกรรมผ่านทางออนไลน์ได้อย่างเหมาะสม ก้าวทันและก้าวนำอนาคตได้อย่างยั่งยืนยิ่งขึ้น”

ดร.ตฤณ ทวิธารานนท์ ผู้ช่วยผู้อำนวยการ ETDA กล่าวว่า จากการศึกษาและวิเคราะห์อย่างเข้มข้นในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมาของ ETDA Foresight ในที่สุดวันนี้ เราก็ได้ภาพฉากทัศน์อนาคตของ “สุขภาวะความเป็นอยู่” และ “การท่องเที่ยว” ที่จะเกิดขึ้นในอีก 10 ปีข้าง ที่น่าสนใจ เช่น สุขภาวะความเป็นอยู่ (Well-Being) - ดิจิทัลจะกลายเป็นเครื่องมือที่ก่อให้เกิดความเหลื่อมล้ำ ทำให้คนเกิดความรู้สึกด้อยค่าตัวเอง เกิดการเปรียบเทียบกับผู้คนบนโลกออนไลน์ เส้นแบ่งระหว่างงานและชีวิตหายไป สังคมเต็มไปด้วยความเครียด โลกออนไลน์จะกลายเป็นแหล่งขุมทรัพย์ของข้อมูลจนเกิดภาวะข้อมูลท่วมท้น (Data Overwhelming) เกิดการซื้อขายและโจรกรรมข้อมูลส่วนบุคคล การตัดสินใจและการคิดอย่างมีวิจารณญาณลดลง 

Digital Detox กลายเป็นวิธีปฏิบัติทั่วไป ความรู้และการรู้เท่าทันดิจิทัลจะกลายเป็นปัจจัยพื้นฐานของการดำรงชีวิต การท่องเที่ยว (Tourism) - นักท่องเที่ยวขยายตัวอย่างรวดเร็ว การลงทุนในประเทศเพิ่มขึ้น เกิดการแฝงตัวเข้ามาถือครองที่ดินและที่ทำกิน ทรัพยากร สิ่งแวดล้อมถูกทำลาย เสื่อมโทรม ยากที่จะฟื้นฟู วัฒนธรรมท้องถิ่นถูกบิดเบือน กลืนหาย เกิดอาชญากรรมและการโจรกรรมเพื่อการดำรงชีพมากขึ้น เกิดกลุ่มนักเดินทางรูปแบบใหม่ที่ชื่นชอบความแปลกใหม่ สนใจเกี่ยวกับชุมชนท้องถิ่น ศิลปะวัฒนธรรม ประเพณี เกิด Creative economy ไทยจะเป็นจุดหมายปลายทางสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการเก็บภาพความทรงจำ สร้างความสุขทางใจและร่างกาย เกิด Health and Wellness Tourism ผู้คนจะเลือกใช้บริการต่างๆ ที่เป็นมิตรต่อโลก เป็นต้น



 

 

 

นอกจากนี้ ในงาน ยังได้มีการประกาศความร่วมมือครั้งสำคัญระหว่าง ETDA และพาร์ทเนอร์ อย่าง การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) และ คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (NIDA) ที่จะเดินหน้าดำเนินงานร่วมกันในการต่อยอดผลการศึกษาของ ETDA Foresight สู่การนำไปใช้งานจริงอย่างเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น เช่น เตรียมร่วมกับ ททท.ในการเดินหน้ายกระดับการท่องเที่ยวไทย ทั้งในมุมของการส่งเสริมต่อยอดทักษะด้านดิจิทัล ร่วมพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรม เพื่อตอบโจทย์ธุรกิจท่องเที่ยวไทย ขณะที่ กับ NIDA เอง เราก็เตรียมมุ่งเน้นเพื่อยกระดับความเป็นอยู่และสุขภาวะที่ดีของกลุ่มของผู้สูงอายุและกลุ่มเปราะบาง ให้มีสุขภาวะที่ดี รู้เท่าทันการใช้เทคโนโลยีมากยิ่งขึ้น ก่อนที่จะขยายผลความร่วมมือไปยังหน่วยงานอื่นๆ อาทิ ศูนย์ RISC by MQDC, Gogolook เป็นต้น ในลำดับต่อไป เพื่อสานต่อภาพอนาคตด้าน Digital Well-Being ทั้งในมุมด้านความยั่งยืนและภัยออนไลน์ต่างๆ ที่จะส่งผลกระทบต่อสังคมไทย

“แม้ว่างาน foresight จะเป็นงานที่มีความท้าทายและไม่มีทางจะทำได้หรือทำเสร็จ เพราะในวันที่เราคาดการณ์อนาคตได้ อนาคตก็เดินหนีเราไปเรื่อยๆ แถมยังมีปัจจัยที่เกิดขึ้นตลอดเวลาที่จะทำให้อนาคตเปลี่ยนแปลงอย่างไม่หยุดนิ่ง แต่สำหรับ ETDA Foresight เรามองว่า การทำ foresight จะทำสำเร็จได้คือการเอา scenario มาสร้าง guide to action ในเชิง policy เพื่อหาทางรับมือกับอนาคตไม่ว่าอะไรก็ตามจะเกิดขึ้น”

สำหรับหน่วยงาน ผู้ประกอบการ หรือประชาชนที่สนใจอยากศึกษารายละเอียดผลการศึกษาการคาดการณ์อนาคต ของ ETDA Foresight ฉบับสมบูรณ์ สามารถติดตามและดาวน์โหลดได้ที่เพจ ETDA Thailand หรือที่เว็บไซต์ https://www.etda.or.th/th/Our-Service/ForesightCenter.aspx